Ludzki mózg jest pofałdowany. Fałdy mózgowe powstają poprzez mechanicznie słabsze punkty mózgu, które powstają wtedy, gdy mózg rośnie. Liczba, rozmiar i umiejscowienie komórek nerwowych w czasie wzrostu mózgu powodują rozszerzenie się kory mózgowej (substancji szarej), co w rezultacie powoduje pojawienie się fałd. Jest to normalne i ważne dla sprawności naszego aparatu myślowego. Ostatnie badania wykazały, że mózgi osób uzależnionych od kokainy mają mniej fałd.
Korę mózgową można sobie wyobrazić jako grubą kartkę papieru, wyjaśnia w wywiadzie badacz mózgu Wieland Huttner. Aby zmieścić się w czaszce, musi się złożyć. Kora mózgowa jest uważana za ważną instancję dla umysłu i świadomości. W ewolucji kora mózgowa powstała jako ostatnia i u ludzi ciągle się rozwijała i to do tego stopnia, że aby zmieścić się w czaszce, musi być pofałdowana. Więcej fałd oznacza: więcej sprawności umysłowej.
Jeśli mózg pozostaje gładki, tzn. nie ma fałd, to jest to poważna deformacja zwana bezzakrętowością. Dzieci dotknięte tą chorobą najczęściej cierpią na zaburzenia rozwoju umysłowego. Ale nawet u osób bez poważnych chorób fałdy mogą się różnić. Włoski zespół badawczy porównał fałdy kory mózgowej u osób uzależnionych od kokainy i osób nie uzależnionych od kokainy.
Im Dłuższe Uzależnienie Od Kokainy, Tym Mniej Fałd
W swoich badaniach zespół wykorzystał dane z badania przeprowadzonego w Meksyku, w którym za pomocą rezonansu magnetycznego prześwietlono mózgi 88 mężczyzn. Zdjęcia 52 mężczyzn uzależnionych od kokainy porównano ze skanami mózgu 36 mężczyzn, którzy nie zażywali kokainy.
Głównym wynikiem badania jest to, że części kory mózgowej u osób uzależnionych od kokainy były mniej złożone niż w grupie kontrolnej. Działanie to było zależne od dawki. Oznacza to, że im dłużej ludzie byli uzależnieni od kokainy, tym mniej fałd miał ich mózg. Wiek, w którym zaczęło się uzależnienie zrównież odegrał rolę. Im młodsi byli uczestnicy, gdy stali się uzależnieni, tym mniej fałd można było naliczyć.
Czy Mniejsza Ilość Fałd Wyjaśnia Uzależnienie?
Pofałdowanie mózgu było mniej wyraźne, zwłaszcza w obszarach kory mózgowej u osób z uzależnieniem. Jeden z obszarów mózgu jest odpowiedzialny za tłumienie impulsów. Takim impulsem może być na przykład chęć zażycia kokainy. Słabsze pofałdowanie tej sfery wśród osób uzależnionych od kokainy może tłumaczyć, dlaczego trudniej jest im powstrzymać ten impuls. Jednak badanie nie może odpowiedzieć na to, czy jest to rzeczywiście powód.
Nie jest również jasne, czy zażywanie kokainy przyczynia się do zmniejszenia fałdowania kory mózgowej. Innym wyjaśnieniem mogłoby być to, że kora mózgowa osób uzależnionych od kokainy była inaczej złożona jeszcze przed zażyciem kokainy. Może to uczynić je bardziej podatnymi na rozwój uzależnienia. W tym kontekście warto również wspomnieć, że mężczyźni uzależnieni od kokainy mieli niższe wykształcenie.
Możliwe Wzajemne Oddziaływanie Zażywania Kokainy i Zmian w Mózgu
Istnieją jednak inne dowody na to, że częste zażywanie narkotyków powoduje zmiany w mózgu. Wcześniejsze badania wykazały, że zażywanie kokainy powoduje odmienny odczyt genów, co może zmienić strukturę i funkcjonowanie mózgu. Badania na zwierzętach wykazały również, że przewlekłe zażywanie kokainy zmienia strukturę mózgu.
Naukowcy opowiadają się za teorią, że zmiany w mózgu i zażywanie kokainy wzajemnie się wzmacniają. Osoba impulsywna jest zatem bardziej skłonna do używania kokainy. Konsumpcja stymuluje zmiany neurologiczne, które z kolei zwiększają skłonność do impulsywnych zachowań.