Układ endokannabinoidowy jest jednym z najważniejszych systemów regulacyjnych w ludzkim ciele. Odgrywa tak kluczową rolę w wielu procesach, że bez niego nie byłoby możliwe przetrwanie. Mimo że dotychczasowe zakazy wciąż uniemożliwiają medyczne badania nad THC w wielu miejscach, to badania nad systemem endokannabinoidowym nie pozostały w miejscu.
Od czasu odkrycia układu endokannabinoidowego w 1990 roku, na przestrzeni lat odkrywano coraz więcej endogennych kannabinoidów oraz stopniowo rozumiano ich znaczenie. W tym miejscu pojawia się pytanie, w jakim stopniu zwierzęta również posiadają taki system.
W rzeczywistości system endokannabinoidowy po raz pierwszy wykryto w próbkach tkanek zwierzęcych. Zespół Raphaela Mechoulama wykorzystał próbki tkanek szczurów, aby po raz pierwszy udowodnić istnienie układu endokannabinoidowego. Obecny stan badań wskazuje, że taki system kannabinoidowy istnieje u wszystkich ssaków. Wykazano również, że system ten występuje u ptaków, ryb i gadów. Nawet wiele bezkręgowców, takich jak dżdżownica, wydaje się posiadać układ endokannabinoidowy.
Strukturalne Podobieństwo Receptorów
Podobnie jak ludzie, zwierzęta również posiadają receptory CB1 i CB2. Ich struktura biologiczna molekularna jest zaskakująco podobna do naszej, ale istnieje kilka różnic. Kanadyjskie badanie z 2011 roku zajęło się zbadaniem budowy i podobieństwa receptorów kannabinoidowych u niektórych ssaków.
Najpierw pobrano próbkę tkanki od psa, szympansa, myszy i szczura. Następnie z tych próbek wyizolowano i sklonowano odpowiedni receptor CB2. Następnie receptory te zostały zsekwencjonowane, co oznacza, że zostały podzielone na poszczególne sekwencje białkowe, z których się składają.
Stwierdzono, że te zwierzęce receptory CB2 wykazują w 76-82% podobieństwo struktury białkowej do ludzkich receptorów CB2. Te wyizolowane receptory były następnie poddawane działaniu różnych wewnętrznych i syntetycznych kannabinoidów. Wykazano, że w zwierzęcych receptorach CB2 mogą dokować te same kannabinoidy, co w ludzkich receptorach. Zauważalna była jednak jedna różnica, szczególnie widoczna u psów. Natężenie wewnątrzkomórkowego przewodzenia bodźców jest nieco inne niż w przypadku ludzkich receptorów CB2.
Z kolei w przypadku receptorów CB2 wyizolowanych od szczurów stwierdzono, że niektóre syntetyczne kannabinoidy mają inne powinowactwo do tych receptorów niż w przypadku receptorów CB2 u ludzi. Z tego powodu badania skuteczności kannabinoidów prowadzone na takich receptorach należy uznać za krytyczne i nie zawsze można je przenieść 1:1 na ludzi.
Funkcja Podobna Do Ludzkiej
Obecnie uważa się, że układ endokannabinoidowy u zwierząt pełni zasadniczo tę samą funkcję, co u ludzi. Również u zwierząt wydaje się, że modulacja wielu procesów neurologicznych i immunologicznych jest bezpośrednio związana z układem endokannabinoidowym.
Oprócz receptorów znanych u ludzi, u zwierząt wytwarzane są te same kannabinoidy, jak na przykład anandamid. Większe różnice w porównaniu do kannabinoidów u ludzi wydają się być w położeniu anatomicznym, a także w liczbie receptorów kannabinoidowych. Na przykład u psów stwierdzono znacznie większą liczbę receptorów CB1 w mózgu niż u ludzi.
Ze względu na dużą liczbę receptorów psy są bardziej wrażliwe na THC niż ludzie. Jednym z działań niepożądanych, które mogą wystąpić u psów z tego powodu, jest ataksja statyczna. Zadziwiające jest to, że funkcje zachodzące w systemie endokannabinoidowym u człowieka można znaleźć również u zwierząt.
Istnieje włoskie badanie z 1999 roku, które zajmuje się zbadaniem systemu endokannabinoidowego Hydra vulgaris. Jest to małe zwierzę słodkowodne, które było jednym z pierwszych stworzeń o złożonym układzie nerwowym. Badanie wykazało, że Hydra vulgaris posiada receptory CB1 i wytwarza również anandamid.
Na podstawie obserwacji zachowań żywieniowych przy różnych stężeniach anandamidu stwierdzono, że u Hydra vulgaris układ endokannabinoidowy najwyraźniej kontroluje spożycie pokarmu. Wiadomo, że u ludzi kannabinoidy mają duży wpływ na apetyt lub uczucie sytości. Wielu użytkowników konopi indyjskich z pewnością zna typowy głód, który występuje w niektórych odmianach i jest typowym efektem kannabinoidów.
Podsumowanie
Podsumowując, system endokannabinoidowy jest wszechobecny w królestwie zwierząt. Z nielicznymi wyjątkami, które wywodzą się przede wszystkim z królestwa owadów, wydaje się, że większość zwierząt posiada taki system. Na przykładzie Hydra vulgaris można przypuszczać, że system endokannabinoidowy jest jednym z najbardziej sprawdzonych systemów ewolucji. Występuje u najstarszych złożonych organizmów wodnych i do dziś jest obecny w ludzkim ciele.