Echinacea to łacińska nazwa roślin z rodzaju astrowatych, który pochodzi głównie z Ameryki Północnej i której znanych jest około 30 różnych gatunków.
W medycynie największe znaczenie ma jeżówka purpurowa, znana również jako Echinacea purpurea. Roślina ta zawiera kannabinoidy, które działają na receptor CB2. W ten sposób jeżówka posiada pewne właściwości lecznicze, ale nie jest psychoaktywna.
Grupa kannabinoidów zawarta w jeżówce stanowi odrębną klasę substancji zwaną grupą N-izobutyloamidową. Ponadto w jeżówce znajduje się kilka kannabinoidów z grupy alkiloamidów, które można wykryć również w innych roślinach. Przykład jeżówki pokazuje również bezsensowność zakazu uprawy roślin, co z pewnością w pewnym stopniu wynika również z niewiedzy. Podczas gdy konopie do dziś są demonizowane jako roślina zawierająca kannabinoidy, preparaty z jeżówki, które również zawierają kannabinoidy, z pewnością znajdują się w apteczce wielu osób. Nawet takich, którzy przysięgali, że nigdy nie będą brać narkotyków.
W Badaniach In-vitro Jeżówka Zabija Komórki Rakowe
W 2021 roku międzynarodowy zespół naukowców opublikował badanie, które wykazało, że kannabinoidy zawarte w echinacei mogą zwalczać określone typy komórek nowotworowych poprzez działanie na receptor CB2. Jako substancję czynną zastosowano ekstrakt z Echinacea purpurea o pełnym spektrum działania. W celu zbadania działania cytotoksycznego na komórki nowotworowe hodowano komórki typu A549. Komórki te są znormalizowanym typem ludzkich komórek raka płuca wykorzystywanych w badaniach naukowych jako obiekty do takich testów.
Ta hodowla komórkowa została poddana działaniu różnych stężeń ekstraktu z Echinacea purpurea. Wykazano, że nastąpiła znacząca śmierć komórek nowotworowych zależna od czasu i stężenia. Przy stężeniu 900 ng/ml i czasie działania 48 godzin tylko 20% komórek nowotworowych było zdolnych do życia. Kannabinoidy zawarte w ekstrakcie z Echinacei powodują śmierć komórki poprzez receptor CB2, modyfikując kilka procesów metabolicznych niezbędnych do podziału komórek. To, że obserwowany efekt jest rzeczywiście kontrolowany przez receptor CB2, zostało następnie udowodnione za pomocą przeciwpróby. Do hodowli komórkowej dodano antagonistę CB2 AM-630.
Blokuje on agonistyczne działanie kannabinoidów echinacei, co prowadzi do zahamowania ich działania cytotoksycznego. Udowodniono, że działanie to jest wyraźnie kontrolowane przez receptor CB2. Chociaż nie przeprowadzono jeszcze badań klinicznych na ludziach, naukowcy przewidują, że w nadchodzących latach obserwowany efekt będzie jeszcze bardziej widoczny w medycynie ludzkiej.
Działanie Wzmacniające Układ Odpornościowy
Znacznie dłużej znane, a także od dawna stosowane w medycynie, jest immunomodulujące działanie echinacei. Na rynku dostępnych jest wiele preparatów, które w sezonie grypowym wzmacniają układ odpornościowy i skracają czas trwania symptomów grypopodobnych.
Działanie immunomodulujące wynika przede wszystkim z zawartych w nim kannabinoidów z grupy alkiloamidów. Mogą one wpływać na wiele procesów immunologicznych poprzez działanie agonistyczne na receptor CB2. Zaskakujące jest to, że alkiloamidy mogą wiązać się z receptorem CB2 znacznie silniej niż kannabinoidy występujące w organizmie.
Kannabinoidy z grupy alkiloamidów osiągają powinowactwo do receptora CB2 wynoszące 60 Nm. Dla porównania, endogenny kannabinoid 2-AG, który jest pełnym agonistą CB2, ma powinowactwo do wiązania CB2 wynoszące 145 Nm. Jego blisko spokrewniony, również endogenny kannabinoid CB2 2-AEG, wykazuje powinowactwo do wiązania CB2 wynoszące 480 Nm. Im mniejsze jest powinowactwo do wiązania, tym większe jest powinowactwo.
Oprócz działania immunomodulującego, jeżówka wydaje się również mieć pewne działanie przeciwwirusowe i hamować replikację typowych wirusów przeziębienia i grypy. Proces ten nie jest jednak do tej pory w pełni zrozumiany. Badania na ludziach wykazały rozbieżne wyniki dotyczące sposobu, w jaki kannabinoidy z echinacei hamują replikację wirusa.
Działanie Przeciwzapalne
Jak już wiadomo z konopnych kannabinoidów dokujących do receptorów CB2, kannabinoidy z grupy alkiloamidów również mają działanie przeciwzapalne, które jest także wyzwalane przez receptor CB2. Za pośrednictwem jeżówki można osiągnąć szczególnie dobre wyniki w egzemie i zapaleniu spojówek. Nawet w przypadku słabo gojących się ran lub oparzeń, echinacea wykazuje dobre efekty. Wiele kremów, które są stosowane przeciwko tym dolegliwościom, zawiera standaryzowany ekstrakt z echinacea purpurea.